Ouderbetrokkenheid #2 – De babbelboom
Waar je geboren wordt, mag niet bepalen of je veel of weinig kansen krijgt in het leven. Door ook ouders te ondersteunen, hoopt Hans Vanmarsenille, directeur van basisschool De Buurt in Schaarbeek, hun kinderen vooruit te helpen. In dit artikel deelt hij een hulpmiddel dat hij hiervoor samen met zijn collega’s ontwikkelde: de babbelboom.
Uit ons gesprek met schooldirecteur Hans vernamen we eerder al waarom hij het belangrijk vindt om een samenwerking aan te gaan met ouders. Zowel de ouderbetrokkenheid als de manier van evalueren hebben invloed op de ontwikkeling van het kind. Dat is waar de babbelboom in het plaatje komt, die die twee rollen vervult. Het laat toe competentiegericht te evalueren en stimuleert tegelijk een gelijkwaardig gesprek tussen de leerkracht en de ouder.
vergeet de “vlaamse norm”
“De voorbije 21 jaar, sinds ik directeur ben van basisschool De Buurt, heb ik ondervonden dat zo’n wederzijdse samenwerking met ouders niet evident is wanneer kinderen uit een kwetsbaar gezin komen, met ouders die van buitenlandse, vaak niet-Europese origine zijn. De meeste van die gezinnen voldoen niet aan de normen en verwachtingen die de Vlaamse middenklasse heeft. Voor een Vlaams gezin is het bijvoorbeeld evident dat je kind ’s morgens ontbeten heeft voor het naar school gaat, of dat je naar het mosselfeest gaat om de schoolkas te helpen spijzen. Voor kwetsbare gezinnen is dit totaal niet vanzelfsprekend.”
De boom stelt het kind voor. De ouders en de school liggen aan de wortels. In de kruin de 9 competenties die tot bloei kunnen komen.
De babbelboom: hoe werkt het?
Per gesprek komen twee à drie competenties aan bod, die doorheen het jaar ontwikkeld worden op school. “Dan kunnen ouders aangeven dat zij het bijvoorbeeld belangrijk vinden dat hun kind thuis goed slaapt, of de thuistaal mag spreken,” zegt Hans.
De ladders naast de stam laten toe om te polsen naar hoe het gaat met het kind. Voelt het zich betrokken bij de school? Voelt het zich goed in zijn vel thuis? Zo kunnen de ouders een hoge of lage score geven volgens de trede die ze kiezen. Deze stap laat toe om over zowel de rol de leerkracht als die van de ouders te spreken. Als de stam van de boom sterk genoeg is, kan het namelijk takken dragen waar de competenties aan groeien.
Een ‘work in progress’
Toch merkt Hans in de gesprekken ook nog vaak een gereserveerde houding bij ouders. Ze vinden het niet altijd evident om vragen te stellen of problemen uit te spreken.
Begrijpelijk, als je rekening houdt met het feit dat veel van onze ouders een vierdubbele kloof moeten overbruggen:
- Taal
- Cultuur
- Kennis van ons onderwijssysteem
- Het aanpakken van kansarmoede
“Dat maakt dat ze zich vaak minderwaardig voelen en denken dat hun mening niet telt. Daarom is het belangrijk dat ook leerkrachten zich kwetsbaar opstellen en fouten durven toegeven, zodat ouders leren inzien dat zij niet alles moeten kunnen en ze het vertrouwen krijgen om bepaalde uitdagingen met de school te bespreken.”
Meer dan een tekening: een cultuurverandering
Enkel een babbelboom invoeren en daarmee alles oplossen, werkt helaas niet. Volgens Hans moet een cultuurverandering binnen de school plaatsvinden om de babbelboom te doen slagen. Daarbij komen heel wat zaken kijken, zoals:
- Een doordachte en doorgetrokken communicatiestrategie
- Regelmatige vergaderingen en functioneringsgesprekken met de leerkrachten
- De ouders uitnodigen naar de klas om te laten zien hoe het kind zijn/haar competenties ontwikkelt
- Een warm onthaal aan de schoolpoort
- Een open houding en op elk moment luisteren naar de bezorgdheden van de ouders
“De rode draad is dat een gelukkig kind begint bij een gelukkige ouder”, zegt Hans. “Een kind is voor ouders hun kostbaarste bezit en het is onze taak om het vertrouwen te winnen van ouders die vaak moeten opboksen tegen heel wat vooroordelen over hun cultuur of waarden en normen. Dit vraagt uiteraard van de school een grote inzet. Het is daarom belangrijk dat leerkrachten hierin gecoacht worden, bijvoorbeeld door studiedagen bij te wonen die door externe en professionele partners georganiseerd worden.”
Meer tips nodig voor een sterkere ouder-schoolsamenwerking? Schooldirecteur Hans deelde 7 tips die basisschool De Buurt gebruikt.
Onze workshops
Zin om actie te ondernemen? Onze workshops zijn bedoeld voor iedereen in een coachende of toezichthoudende rol – of je nu een leraar, sportcoach of teamleider bent.